Download dit artikel als PDF 07 juli 2015

Vergaande zorgplicht werkgever

Op de werkgever rust een zorgplicht om te voorkomen dat een werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt. Hoewel deze zorgplicht niet onbegrensd is, wordt in de rechtspraak niet snel aangenomen dat de werkgever voldoende heeft gedaan. Ook in gevallen waarin de te verrichten werkzaamheden naar hun aard niet als (enorm) risicovol kunnen worden beschouwd, moet de werkgever zijn verantwoordelijkheid niet te lichtvaardig opvatten. Dit blijkt weer eens uit een uitspraak van de Hoge Raad d.d. 26 juni jl. 

Feiten
Wat was er aan de hand? Een werknemer is in dienst van Avis. Zijn werkzaamheden bestaan onder meer uit het schoonmaken van huurauto's. Hij werkt aanvankelijk op basis van een stage-overeenkomst in het kader van een traject-ervaringsplaats van de Sociale Dienst. Op een zeker moment is de werknemer bezig een  bestelbus schoon te maken. Deze staat half op de stoep en half op de openbare weg geparkeerd. De werknemer maakt de bestelbus schoon en gaat deze daarna stofzuigen. Als hij ter hoogte van het rechtervoorwiel achterwaarts bij het portier uit de bestelbus naar buiten stapt, stapt hij op de slang van de stofzuiger. Hierdoor komt hij met zijn rechterpols op de stoeprand ten val. Vervolgens stelt hij  Avis aansprakelijk voor de gevolgen van deze val.

Kantonrechter
De kantonrechter wijst de vordering af omdat Avis niet tekortgeschoten is in de op haar rustende zorgplicht. Het stofzuigen van een bestelbus is een alledaagse handeling waarvoor geen specifieke waarschuwing of instructie behoeft te worden gegeven. Ook het schoonmaken van een bestelbus die op een ongelijke bodem geparkeerd staat, brengt volgens de kantonrechter niet een zodanig risico met zich mee dat Avis maatregelen had moeten treffen om deze werkwijze te voorkomen.

Gerechtshof
De werknemer gaat vervolgens met succes in hoger beroep. Het hof stelt namelijk voorop dat van een werkgever verwacht mag worden dat hij de werkplaats zo inricht dat deze geschikt is om er schoonmaakwerkzaamheden in te verrichten. Als dat niet mogelijk is, moeten de werknemers duidelijk worden geïnstrueerd hoe zij die werkzaamheden zo veilig mogelijk kunnen verrichten. Dat houdt mede in dat de werknemers op een gelijke ondergrond kunnen werken. Een werkgever moet volgens het hof zodanige maatregelen nemen als redelijkerwijs nodig zijn om te voorkomen dat een werknemer door een niveauverschil in de ondergrond schade lijdt.

Het hof stelt het volgende vast: 

  • Avis liet aan de werknemers over waar zij de busjes wilden schoonmaken, in de werkplaats of buiten;
  • Avis wist dat in de praktijk het schoonmaken vaak buiten werd gedaan;
  • Van enige instructie ter bescherming van de veiligheid van de werknemers is niet gebleken;
  • Avis heeft niet gesteld dat, en zo ja, hoe zij de werknemers heeft geïnstrueerd om te bewerkstelligen dat de werkplaats geschikt zou zijn voor het schoonmaken van de auto’s;
  • Avis heeft wel gesteld dat de werknemer ook een huishoudstofzuiger had kunnen gebruiken, maar zij heeft geen daarop gerichte instructie gegeven;
  • In het kader van de stage van de werknemer is aandacht gevraagd voor zijn persoonlijkheid.

Het hof komt tot de slotsom dat Avis niet heeft aangetoond dat zij voldoende maatregelen heeft genomen. Klik hier voor het arrest van het hof d.d. 11 februari 2014.   

Hoge Raad
De Hoge Raad verwerpt het cassatieberoep en laat daarmee het oordeel van het hof in stand. Dit betekent dat Avis de schade die de werknemer als gevolg van het ongeval heeft geleden, dient te vergoeden. De precieze hoogte van deze schade zal in een aparte procedure moeten worden vastgesteld.

Het ging hier om werkzaamheden - het stofzuigen van een auto - die ook in de privé-situatie plaatsvinden. Indien deze werkzaamheden worden verricht in het kader van een arbeidsrelatie, dient de werkgever ter voorkoming van aansprakelijkheid veiligheidsmaatregelen te nemen. Maatregelen waarvan kan worden afgevraagd of die ook in een privé-situatie worden genomen.

Zie over de vraag wanneer de eigen verantwoordelijkheid van de werknemer in beeld komt, een artikel van Dineke van Dal, kennismanager bij Van Iersel Luchtman, in het Advocatenblad van juli/augustus 2015. Voor meer informatie en/of advies kunt u  contact opnemen met één van de collega's van de sectie Arbeid en Medezeggenschap.

Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).