Download dit artikel als PDF 21 maart 2014

Zorgaanbieders opgelet: zorgspecifieke fusietoets NZa

Sinds 1 januari 2014 zijn zorgaanbieders verplicht een concentratie vooraf bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) te melden. De grondslag voor deze fusietoets is neergelegd in de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg). Het doel van deze toets is het voorkomen van problemen ten aanzien van de betaalbaarheid, bereikbaarheid en kwaliteit van zorg als gevolg van schaalvergroting en veranderingen in de structuur van de zorgmarkt. Onlangs heeft de NZa op basis van deze nieuwe bevoegdheid de fusie tussen de AWBZ-instellingen Antronz en Warande goedgekeurd.

Wanneer melden?
Alle entiteiten die voornemens zijn een concentratie tot stand te brengen waarbij ten minste één zorgaanbieder betrokken is die door tenminste 50 personen zorg doet verlenen, moeten een voorgenomen concentratie vooraf bij de NZa melden. De concentratie mag pas tot stand worden gebracht na goedkeuring van de NZa en onder omstadingheden ook pas na goedkeuring van de concentratie door de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Op grond van de Mededingingswet moeten concentraties met een omzet boven zekere drempels vooraf gemeld worden bij de ACM. Voor de concentratietoets bij de NZa en ACM gelden dus afwijkende drempels.

Concentratie
Zorgaanbieders moeten een concentratie boven de drempel vooraf bij de NZa melden. Voor de definitie van het begrip concentratie wordt aangesloten bij de uitleg van dit begrip in de Mededingingswet. Onder concentraties worden verstaan fusies, overnames of andere vormen van zeggenschapsoverdracht en de oprichting van joint ventures.

Zorgaanbieder
De zorgspecifieke fusietoets is van toepassing op alle zorgaanbieders. Een zorgaanbieder in de zin van de Wmg is de natuurlijke persoon of rechtspersoon die beroeps- of bedrijfsmatig zorg verleent. Onder zorg wordt verstaan de zorg als omschreven bij of krachtens de Zorgverzekeringswet en de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten.

De Mededingingswet neemt het begrip onderneming als uitgangspunt. De fusietoets van de NZa is echter van toepassing op zorgaanbieders waardoor zorgaanbieders die niet kwalificeren als een onderneming verplicht kunnen zijn een concentratie bij de NZa te melden, terwijl de concentratie niet bij de ACM hoeft te worden gemeld.

Hoe moet een concentratie bij de NZa worden gemeld?
De aanvraag bij de NZa voor het verkrijgen van goedkeuring voor een concentratie moet worden ingediend door de zorgaanbieder(s), vergezeld van een zogenoemde ‘concentratie-effectenrapportage’. De concentratie-effectenrapportage dient inzicht te geven in:

  • de doelstellingen van de concentratie;
  • de redenen voor concentratie;
  • de structuur van de beoogde organisatie van de zorgaanbieder of zorgaanbieders;
  • de gevolgen van de concentratie voor de zorgverlening aan de cliënt;
  • de risico’s van de concentratie voor de kwaliteit en bereikbaarheid van de zorg en de wijze waarop deze risico’s worden ondervangen;
  • het oordeel van de aanbevelingen van cliënten, personeel en andere betrokkenen over het voornemen tot concentratie en de wijze waarop zij dit kenbaar hebben kunnen maken, alsmede een onderbouwing voor de wijze waarop het oordeel of de aanbevelingen zijn meegewogen bij het voornemen tot concentratie;
  • de wijze waarop en het tijdsbestek waarbinnen de concentratie zal worden gerealiseerd.

De NZa heeft voor het melden van een concentratie het Meldingsformulier Zorgfusietoets beschikbaar gesteld. De NZa dient binnen 4 weken een besluit te nemen op een goedkeuringsaanvraag. De NZa kan besluiten de concentratie goed te keuren, te verbieden of om aan de goedkeuring van de concentratie voorwaarden, voorschriften of beperkingen te verbinden.

Melding concentratie ACM
Nadat de NZa de concentratie heeft goedgekeurd, moet de concentratie wellicht ook nog ter goedkeuring aan de ACM worden voorgelegd. Voor concentraties in de zorg gelden verlaagde omzetdrempels. Concentraties in de zorg moeten worden gemeld indien 1) ten minste twee van de betrokken ondernemingen in het voorafgaande kalenderjaar met het verlenen van zorg ieder afzonderlijk een omzet behaalden van meer dan EUR 5,5 miljoen, 2) ten minste twee van de betrokken ondernemingen in het voorafgaande kalenderjaar binnen Nederland ieder afzonderlijk een jaaromzet van minimaal EUR 10 miljoen behaalden en 3) de betrokken ondernemingen in het voorafgaande kalenderjaar een gezamenlijke wereldwijde omzet behaalden van meer dan EUR 55 miljoen.

Door het verscherpte concentratietoezicht in de zorg, is het van belang om in een vroeg stadium te onderzoeken of een voorgenomen concentratie van een of meer zorgaanbieders vooraf bij de NZa - en mogelijk daarna nog bij de ACM - gemeld moet worden.  Zolang een concentratie niet door de NZa en/of ACM is goedgekeurd, is het verboden de concentratie tot stand te brengen.

Voor meer informatie of voor hulp bij het doen van een melding bij de NZa en/of ACM, kunt u contact opnemen met Catelijne Bach.

Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).