De Europese Unie is bezig een uniforme betaalmarkt te creëren waardoor het grensoverschrijdende betalingsverkeer efficiënter en veiliger wordt. In 2009 werd in dit kader de EU-richtlijn Payment Service Directive (PSD) geïmplementeerd. Dit had als doel om consumenten beter te beschermen en snellere en veiligere betalingen te faciliteren. In 2015 werd de nieuwe Payment Service Directive II aangenomen (PSD II). De PSD II omvat wijzigingen en uitbreidingen ten opzichte van de eerste versie, en zal tot meer innovatie en concurrentie moeten leiden. De PSD II zal in 2018 ook in Nederland van kracht zijn. Evenals de PSD zal de PSD II in de Wet op het financieel toezicht worden geïmplementeerd.
Met de invoering van de PSD werd de (financiële) markt opengezet voor nieuwe toetreders, zogenaamde betaalinstellingen. Betaalinstellingen zijn niet-bancaire bedrijven die, evenals banken, betaaldiensten mogen aanbieden aan consumenten. Tot de invoering van PSD II bestonden er zeven soorten betaaldiensten. Voorbeelden van betaaldiensten zijn het uitvoeren van betalingstransacties voor een klant, of het aanbieden van betaalkaarten, zoals creditcards en het faciliteren van online betalingen zoals iDEAL of PayPalbetalingen.
PSD en PSD II
Op grond van de PSD en de PSD II zijn aanbieders van betaaldiensten gebonden aan een aantal voorwaarden en informatievereisten. Betaalinstellingen zijn op grond van de wet in beginsel verplicht een vergunning te hebben voor het aanbieden van hun diensten. Alle betaalinstellingen dienen een vergunning aan te vragen bij De Nederlandsche Bank (DNB) of moeten indien van toepassing de vrijstelling van hun vergunningplicht laten registeren bij DNB.
De PSD II is sinds 13 januari 2018 van kracht in Europa. De Nederlandse wetgever heeft de implementatie van de PSD II nog niet afgerond en het is vooralsnog onbekend wanneer dit wel het geval zal zijn. Evenals de PSD zal de PSD II in de Wet op het financieel toezicht worden geïmplementeerd.
Gevolgen PSD II
Door de invoering van de PSD II zullen meer bedrijven financiële diensten kunnen aanbieden. Met de implementatie van de PSD II kent de wet namelijk nieuwe online methoden om betalingen te verrichten via betaalrekeningen. Bovendien zullen banken verplicht worden om derde partijen toegang te geven tot de betaalrekening van hun klanten. Dit geldt enkel indien de klant daarvoor uitdrukkelijk toestemming geeft en ook die derde partij daar uitdrukkelijke toestemming van de klant voor heeft. De betreffende derde partij is op grond van de PSD II een betaaldienstverlener en dus vergunningsplichtig. Met de invoering van de PSD II zijn er twee nieuwe betaaldiensten in het leven geroepen, te weten de ‘betaalinitiatiedienst’ en de ‘rekeninginformatiedienst’.
Betaalinitiatiedienst
De betaalinitiatiedienst zal als alternatief voor iDEAL-, creditcard- of PayPalbetalingen dienen. Hoe werkt het? De betaalinitiatiedienstverlener draagt op verzoek van de klant zorg voor de overschrijvingen van een bepaalde rekening naar een andere rekening. De dienstverlener geeft namens de klant de opdracht aan de bank om de verzochte betalingen door te voeren. Kortom, de klant geeft de betaalinitiatiedienstverlener een opdracht om de bank een opdracht te geven een bedrag over te maken van zijn rekening naar de rekening van de begunstigde (denk aan de betaling aan een webshop).
Rekeninginformatiediensten
Een rekeninginformatiedienstverlener beheert de informatie van de bankrekening(en) van de klant. De klant geeft de rekeninginformatiedienstverlener toestemming om overzichten te maken van de betaalrekeningen, eventueel bij meerdere banken. De bank is op grond van de PSD II verplicht – mits toestemming is gegeven door de klant – om de financiële gegevens van deze klant te verstrekken. Al met al draagt de rekeninginformatiedienstverlener bij aan de financiële planning van de klant.
Beide (nieuwe) betaaldienstverleners zijn vergunningsplichtig. De initiële betaaldiensten van de PSD blijven bestaan. Ook deze betaaldienstverleners zijn op grond van de PSD en PSD II nog steeds vergunningsplichtig. DNB heeft op grond van de Wet financieel toezicht de bevoegdheid om sancties (de bestuurlijke boete en de last onder dwangsom) op te leggen aan dienstverleners die zonder de vereiste vergunning actief zijn. Ook de bestuurders persoonlijk kunnen worden aangesproken.
Op voorhand is het voor bedrijven vaak lastig in te schatten of de activiteiten van het bedrijf vergunningsplichtig zijn. Ook indien de financiële activiteiten van het bedrijf slechts een klein onderdeel vormen van de totale activiteiten is het mogelijk dat het bedrijf een vergunning moet aanvragen bij DNB. Om uitsluitsel te verkrijgen over de vraag of de werkzaamheden van het bedrijf vergunningplichtig zijn is het aan te raden om tijdig juridisch advies in te winnen. Onze specialisten hebben ruime ervaring op dit terrein.
Wilt u meer weten over deze blog, dan kunt u contact opnemen met Arnoud van Campen of Stef Leijten van de sectie Sanctie & Boete en de sectie Onderneming & Contracteren.
Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).
