In hoeverre zijn accountants verplicht om inzage te geven in hun controledossiers? In een eerdere blog schreef ik over een belangwekkende uitspraak van het gerechtshof Amsterdam van 5 januari 2016 in de Madoff-fraudezaak. Op vordering van een gedupeerde belegger moest PWC inzage in haar controledossier geven. In lijn met deze uitspraak heeft de voorzieningenrechter in de rechtbank Amsterdam op 8 juni 2017 uitspraak gedaan in een kort geding tegen KPMG, aangespannen door curatoren van TCN Urop SE.
TCN Urop SE (“TCN”) is een Europese naamloze vennootschap die zich bezighoudt met beheer van vastgoed. In 2012 en 2013 is deze vennootschap evenals veel van haar concernvennootschappen failliet gegaan. KPMG is sinds 2003 controlerend accountant en groepsaccountant van het TCN-concern. Het gaat in deze zaak over de door KPMG uitgevoerde controle van de jaarrekening van 2010. KPMG heeft in juli 2011 een ongeclausuleerde goedkeurende controleverklaring afgegeven over deze jaarrekening. Curatoren hebben een externe partij gevraagd onderzoek te doen naar de administratie van TCN. Het betreft een onderzoek naar de feiten uit de jaarrekeningen 2008-2011 en de bekende cijfers van 2012. Curatoren hebben daarnaast zelfstandig onderzoek verricht naar de jaarrekening 2010. In dat kader hebben zij begin 2017 specifieke onderdelen van het controledossier opgevraagd bij KPMG. KPMG beschouwt de actie van curatoren als een fishing expedition en gaat daarom niet vrijwillig over tot het verstrekken van de door curatoren gevraagde stukken. Die vorderen daarop in kort geding afgifte van specifieke delen uit het controledossier die betrekking hebben op 9 met name genoemde (balans)posten. Als onderbouwing voor die vordering stellen curatoren dat de door TCN opgemaakte jaarrekening 2010 naar alle waarschijnlijkheid onjuiste en misleidende gegevens bevat waardoor geen getrouw beeld van de vermogenspositie per ultimo 2010 en van de resultaten 2010 wordt gegeven. Curatoren willen inzicht krijgen in de opbouw/inhoud van het controledossier om te onderzoeken of KPMG de jaarrekening terecht van een goedkeurende verklaring heeft voorzien. Als dat niet zo is heeft KPMG immers wanprestatie gepleegd. Ook zou KPMG in dat geval door schuldeisers aangesproken kunnen worden wegens onrechtmatige daad. Om vast te stellen of KPMG haar controleopdracht juist heeft uitgevoerd dient zij op grond van artikel 7:403 BW en artikel 843a Rv afschriften te verstrekken. KPMG voert verweer.
Oordeel rechter
De rechter overweegt dat op grond van de artikelen die gaan over de overeenkomst van opdracht (specifiek artikel 7:403 BW) inderdaad van een controlerend accountant mag worden verwacht dat deze inzicht geeft in hoe de controle specifiek is aangepakt. Voldoende specifiek aangeduide informatie moet dus worden verstrekt en daar is in dit geval sprake van. Er is niet gebleken dat slechts sprake is van een fishing expedition. Ook is de rechter van oordeel dat voldaan is aan de vereisten van artikel 843a Rv. Kort gezegd staat in dit artikel de mogelijkheid voor een partij om afschrift of inzage te krijgen in bepaalde bescheiden als sprake is van een rechtsbetrekking en er sprake is van een rechtmatig belang. Daarvan is volgens de rechter sprake. Het gaat in dit geval om een vordering uit hoofde van wanprestatie of onrechtmatige daad die curatoren tegen KPMG geldend zouden kunnen maken en het gaat om specifiek gevraagde stukken. De rechter wijst de vordering van curatoren dan ook toe.
Belang voor de praktijk?
Deze uitspraak geeft andermaal aan dat een (controlerend) accountant in toenemende mate erop bedacht dienen te zijn dat een (voormalig) cliënt of een derde recht heeft op inzage in controledossiers of gedeelten daaruit. Deze week werd bekend dat ook de curatoren van Imtech via de rechter van KPMG inzage in stukken vorderen. Deze uitspraak geeft hen daarbij in ieder geval een steun in de rug.
Wilt u meer weten over deze uitspraak, dan kunt u contact opnemen met Boudewijn Cremers of een van de leden de sectie Aansprakelijkheid & Procespraktijk en de sectie Onderneming & Vennootschap.
Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).
