Download dit artikel als PDF 19 februari 2018

Paaseitjes voor Pasen alweer de winkel uit

PLUS supermarkten roept momenteel zakjes paaseitjes van haar huismerk terug wegens een verpakkingsfout. In de zakken melk/puur/wit kunnen namelijk ook eitjes met een vulling van advocaat zitten. En dat staat niet op de verpakking vermeld. In de advocaat paaseitjes is ei verwerkt wat een allergeen is. Mogelijke allergenen dienen te allen tijde op de verpakking te worden vermeld. Mensen met een ei-allergie kunnen namelijk een allergische reactie krijgen door het eten van deze paaseitjes. Maar wanneer dient een exploitant van een levensmiddelenbedrijf eigenlijk verplicht over te gaan tot een recall?

Het is aan de orde van de dag; het terughalen van producten. Er gaat bijna geen week voorbij zonder recalls. Ook in 2017 regende het terughaalacties. Meest in het oog springend qua impact was natuurlijk de Fipronil-crisis. In de media wordt vaak uitgebreid bericht met negatieve publiciteit over de recall en het management ervan.

Veiligheid
De wettelijke basis voor een recall is terug te vinden in de Verordening (EG) nr. 178/2002, ook wel bekend onder de Algemene Levensmiddelenverordening (ALV). Wat wordt er precies onder levensmiddelen verstaan?

Levensmiddelen zijn stoffen en producten, al dan niet verwerkt of gedeeltelijk verwerkt, die zijn bestemd om door de mens te worden geconsumeerd of waarvan redelijkerwijs kan worden verwacht dat zij door de mens worden geconsumeerd.

De ALV bepaalt in artikel 14 (algemene veiligheidsnorm) dat “levensmiddelen niet in de handel mogen worden gebracht indien zij onveilig zijn.”

Levensmiddelen worden geacht onveilig te zijn indien zij worden beschouwd als:

  • schadelijk voor de gezondheid;
  • ongeschikt voor menselijke consumptie.

Bij de beoordeling of een levensmiddel schadelijk voor de gezondheid is, worden de volgende punten in aanmerking genomen:

  1. niet alleen het vermoedelijke onmiddellijke en/of korte termijn- en/of lange termijneffect dat het levensmiddel heeft op de gezondheid van iemand die het consumeert, maar ook het effect op diens nakomelingen;
  2. de vermoedelijke cumulatieve toxische effecten;
  3. de bijzondere fysieke gevoeligheden van een specifieke categorie consumenten ingeval het levensmiddel voor die categorie consumenten bestemd is (denk bijvoorbeeld kinderen).

Bij de beoordeling of een levensmiddel ongeschikt is voor menselijke consumptie, wordt bezien of een levensmiddel onaanvaardbaar is voor menselijke consumptie. Hierbij wordt gelet op het gebruik waarvoor het is bestemd, als gevolg van verontreiniging door vreemd materiaal of anderszins, of door verrotting, kwaliteitsverlies of bederf. Ongeschiktheid en schadelijkheid hoeven overigens niet persé samen te gaan: een product kan ongeschikt zijn, maar hoeft niet direct schadelijk te zijn voor de gezondheid.

Risicoanalyse
Er kunnen diverse aanwijzingen zijn dat een levensmiddel onveilig is. Bijvoorbeeld als een consument wordt ziek na het product te hebben gegeten. Of men ontdekt een fout bij de productie van een grondstof. Maar het kan dus ook zijn dat er een fout zit in de etikettering. De exploitant zal telkens moeten inschatten hoe ernstig het risico is of kan zijn. Het is daarbij niet nodig dat het onomstotelijk vast staat dat een product onveilig is. Wanneer bijvoorbeeld onveilige levensmiddelen of diervoeders deel uitmaken van een partij, wordt aangenomen dat die hele partij onveilig is.

Maatregelen
Op basis van de risicoanalyse wordt vastgesteld welke (correctieve) maatregelen er nodig zijn. In artikel 19 van de ALV staan een aantal verantwoordelijkheden die exploitanten van levensmiddelenbedrijven hebben indien het vermoeden er is dat een levensmiddel niet aan de voedselveiligheidsvoorschriften voldoet. Ik noem er een aantal:

  • In alle stadia van de productie en de distributie moet de traceerbaarheid van levensmiddelen, diervoeders en voedselproducerende dieren gegarandeerd zijn;
  • Onveilige levensmiddelen moeten onmiddellijk uit de handel genomen worden en reeds geleverde producten moeten teruggeroepen worden;
  • De bevoegde autoriteiten moeten zo snel mogelijk ingelicht worden. Consumenten moeten zo volledig mogelijk gewaarschuwd worden (publiekswaarschuwing).

De autoriteiten dienen het publiek te informeren als er redenen zijn om aan te nemen dat een levensmiddel (gelet op aard, omvang en ernst) een risico voor de gezondheid van de mens vormt. Hierbij moet zo volledig mogelijk aangeven worden welk levensmiddel het betreft. Ook de maatregelen die zijn genomen, of zullen worden genomen om het risico te voorkomen, te beperken of weg te nemen, moeten duidelijk gecommuniceerd worden. In een volgende blog behandel ik welke partijen er allemaal verantwoordelijk zijn bij een recall.

Indien u meer wilt weten over een recall kunt u contact opnemen met één van onze specialisten van de sectie IE/IT & Privacy.

Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).