Elke instelling voor maatschappelijke of gezondheidszorg moet over een cliëntenraad beschikken die de gemeenschappelijke belangen behartigt van de patiënten en cliënten. Maar hoe zit het als een zorgaanbieder diverse locaties heeft? Moet dan elke locatie een afzonderlijke cliëntenraad hebben?
In het geval een zorgaanbieder meer dan één instelling heeft, moet het voor iedere instelling een afzonderlijke cliëntenraad hebben. Maar de vraag is dus of dit ook voor iedere afzonderlijke locatie van een zorgaanbieder geldt. Of kan dan worden volstaan met het instellen van een cliëntenraad aan de top van de organisatie? Met andere woorden: is iedere locatie van een zorgaanbieder een ‘instelling’ in de zin van de Wmcz (Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen)?
Lunet Zorg
De Hoge Raad kreeg onlangs de vraag wat nu eigenlijk onder het begrip “instelling” in de zin van de Wmcz dient te worden verstaan. In deze zaak ging het om een geschil tussen een zorginstelling in Zuidoost-Brabant (Lunet Zorg) en twee voormalige cliëntenraden. Lunet Zorg wijzigde haar organisatiestructuur en haar medezeggenschapsstructuur voor cliënten. Vanaf dat moment bestond er op het niveau van de zelfsturende teams geen formele cliëntenraad meer. Twee voormalige lokale cliëntenraden verzochten de rechter Lunet Zorg te bevelen dat er weer een cliëntenraad werd ingesteld.
Wel of niet verplicht?
De kantonrechter wees het verzoek tot het instellen van een cliëntenraad af. Het hof vernietigde echter de beschikking en heeft het verzoek alsnog toegewezen. De Hoge Raad heeft vervolgens in cassatie vastgesteld dat de letterlijke wettekst een zorginstelling niet verplicht tot het organiseren van medezeggenschap op het niveau waarop daadwerkelijk zorg wordt verleend. Uit de toelichting van de wet stelt de Hoge Raad vast dat dit wellicht wel de bedoeling is geweest bij de totstandkoming van de Wmcz. Evenwel is de bedoeling van de wetgever ten aanzien van het organisatorisch niveau onduidelijk waarop de medezeggenschap van cliënten precies moet plaatsvinden. Ook uit de politieke discussies kan de Hoge Raad niet wijzer worden. Daarom komt in het onderhavige geval volgens de Hoge Raad meer gewicht toe aan de bewoordingen en de opzet van de wet. Er hoeft daarom naar mening van de Hoge Raad niet voor alle locaties van een zorginstelling een cliëntenraad ingesteld te worden. Daarbij speelt een rol dat in deze kwestie Lunet Zorg zou moeten worden verplicht tot het instellen van een cliëntenraad op het niveau van zeer kleine zelfsturende teams, hetgeen niet heel praktisch zou zijn.
Herziening van de Wmcz
Momenteel wordt gewerkt aan een herziening van de Wmcz, waarin een aantal gesignaleerde knelpunten verholpen zou moeten worden. Wellicht wordt er in de toekomst door de wetgever meer duidelijkheid gegeven over het niveau waarop de cliëntenraden nu precies moeten worden ingesteld. Vooralsnog is evenwel nog niet tot een definitief wetsvoorstel gekomen. We houden u uiteraard op de hoogte van de ontwikkelingen.
Wilt u meer weten over dit onderwerp, dan kunt u contact opnemen met één van onze specialisten van het branchgeteam Zorg.
Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).
