Op 1 juli 2021 treedt de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (Wbtr) in werking. Deze wet beoogt de wettelijke regeling voor bestuur en toezicht bij de verschillende soorten rechtspersonen aan te vullen en te verduidelijken. De wet is daarbij met name gericht op verbetering van het wettelijke kader voor de vereniging, de coöperatie, de onderlinge waarborgmaatschappij en de stichting. Veel zorgaanbieders leveren zorg vanuit stichtingen en coöperaties. Om die reden zetten wij in een serie blogs voor u een aantal onderdelen van de Wbtr op een rij.
Vandaag deel 3 over de verplichting om een Raad van Commissarissen of Raad van Toezicht in te stellen.
Raad van Commissarissen/Raad van Toezicht
Bij verschillende rechtspersonen (BV/NV, coöperatie, onderlinge waarborgmaatschappij) was er al een wettelijke grondslag voor het instellen van een toezichthoudend orgaan. In de wet wordt dit orgaan Raad van Commissarissen genoemd. Met de Wbtr komt er ook een wettelijke grondslag voor de stichting en de vereniging.
In de zorg wordt al op grote schaal gewerkt met een toezichthoudend orgaan, dan meestal Raad van Toezicht genoemd. Omdat veel zorginstellingen zorg leveren vanuit een stichting komt er nu dus ook een wettelijke basis voor deze raden van toezicht, waarbij de wetgever aangeeft dat ook deze term gebruikt mag worden. Een wijziging van statuten is daarvoor dus niet nodig.
Toezichthouders zijn natuurlijke personen en geen rechtspersonen. Een toezichthouder houdt toezicht op het beleid van het bestuur van de rechtspersoon en de algemene gang van zaken in de rechtspersoon en de daaraan verbonden onderneming. De toezichthouder richt zich daarbij naar het belang van de rechtspersoon waarop toezicht wordt gehouden. Het toezichthoudende orgaan vervult ook de rol van werkgever van het bestuur. Tenslotte is een toezichthouder ook sparring partner van het bestuur.
One tier board
De Wbtr biedt ook de mogelijkheid tot het instellen van een zogenaamde one tier board. Dit is een mooie term voor een monistisch bestuur, dus bestuur en toezicht in één. Een bestuur bestaat dan zowel uit uitvoerende bestuurders als uit toezichthoudende bestuurders. Voordeel daarvan is dat de toezichthoudende bestuurders meer geïnformeerd zijn, ze zitten er dichter op en kunnen daardoor ook zo nodig sneller ingrijpen. Ze hebben verder de bevoegdheden van een bestuurder. Nadeel is dat bevoegdheden ook verantwoordelijkheden met zich brengen. Verder is meer afstand ook goed voor zowel het bestuur als de toezichthouder. Het hebben van een two tier board (dus bestuur en toezichthouder apart) is naar buiten toe ook veel duidelijker.
De vraag die gesteld kan worden is of het hebben van een one tier board in overeenstemming is met de Governance Code Zorg. Er geldt immers voor zorginstellingen de verplichting om een toezichthoudend orgaan te hebben. Er gaan voorzichtige stemmen op die deze vraag met “ja” beantwoorden. Dat betekent evenwel niet dat het ook altijd wenselijk is. Heeft u vragen hierover of over de inrichting van uw governance, neem dan gerust contact op met één van de specialisten van ons brancheteam zorg. Wij sparren graag met u over deze en andere vraagstukken.
Blogserie Wbtr
Deze blog is onderdeel van een serie waarbij we de volgende onderdelen van de Wbtr voor u op een rij zetten:
De volgende blog in deze serie gaat over het opnemen in de statuten van een regeling voor het geval van tegenstrijdig belang.
Wilt u meer weten over deze blog, dan kunt u contact opnemen met Catelijne Bach of één van de andere leden van ons brancheteam Zorg.
Deze blog bevat algemene informatie en is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven. Juridisch advies is echter altijd maatwerk. Wint u dus in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in. (Lees onze disclaimer).
