De zorgplicht van werkgevers bij incidenten op de werkvloer: lessen uit praktijk

De zorgplicht van werkgevers bij incidenten op de werkvloer:

Werkgevers zijn verplicht om voor een veilige werkomgeving te zorgen en hun werknemers te beschermen tegen schadelijke werkomstandigheden, zo volgt uit de wet. In de praktijk blijkt naleving van deze zorgplicht niet altijd even eenvoudig. Een recente uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland onderschrijft dit nog maar eens.

Wat speelde er?
De (ex-)werkneemster in deze zaak betrof een arts met ruim 23 jaar werkervaring in de gezondheidssector. Binnen de organisatie van haar (ex-)werkgever, was zij verantwoordelijk voor de sociaal-medische advisering in het kader van de Participatiewet en de Wet maatschappelijke ondersteuning. Ondanks het feit dat de werkneemster jarenlang naar behoren had gefunctioneerd, leidde een incident op de werkvloer tot ernstige gezondheidsklachten en uiteindelijk arbeidsongeschiktheid. De werkneemster werd verbaal agressief en intimiderend bejegend door een aanvrager van gehandicaptenparkeervoorziening, wiens aanvraag zij afkeurde wegens het ontbreken van een geldige reden voor toekenning daarvan. De werkneemster voelde zich daardoor ernstig bedreigd en meldde zich nog diezelfde dag ziek.

 Na het incident gaf de werkneemster aan behoefte te hebben aan ondersteuning en nazorg van haar werkgever, zoals ook was vastgelegd in het protocol Psychosociale arbeidsbelasting van haar werkgever. Dit protocol onderstreepte het belang van bescherming van de werknemers tegen werkgerelateerde stress en het bieden van adequate nazorg na traumatische gebeurtenissen. De praktijk bleek echter anders. Afgezien van de beperkte steun door de direct leidinggevende direct na het incident, bleef verdere ondersteuning door de werkgever uit. Ook de in het protocol genoemde vertrouwenspersoon kon door de werkneemster niet direct worden benaderd. Deze werd pas één maand na het incident aangesteld. Deze handelwijze van de werkgever leidde tot gevoelens van isolement en gebrek van erkenning bij de werkneemster, hetgeen haar herstel belemmerde. In de maanden na het incident verslechterde de situatie alsmaar verder. De werkneemster werd uiteindelijk gediagnosticeerd met een posttraumatische stressstoornis en diverse andere stoornissen. Het dienstverband van de werkneemster eindigde daarom na 104 weken arbeidsongeschiktheid op initiatief van haar werkgever.


Was de werkgever aansprakelijk?
De vraag die centraal stond in de procedure, was of de werkgever aansprakelijk kon worden gehouden voor de schade die de werkneemster had geleden als gevolg van het incident en de gebrekkige nazorg. Op grond van de wet moet de werkgever zorg dragen voor een veilige werkplek en arbeidsomstandigheden. Als een werknemer schade lijdt tijdens de uitvoering van zijn of haar werk, dan moet de werkgever aantonen dat er aan de zorgplicht is voldaan. De bewijslast draait dan dus om.

In deze zaak oordeelde de rechter (logischerwijs) dat er een verband was tussen het werk van de werkneemster en haar gezondheidsklachten. Het incident vond immers plaats tijdens de uitoefening van haar functie, en haar arbeidsongeschiktheid volgde direct op dit voorval. De werkgever had weliswaar enige vorm van nazorg geboden, maar voldeed hiermee volgens de rechter niet aan de verplichtingen zoals vastgelegd in haar eigen protocol. Nu het ontbreken van tijdige en adequate nazorg had bijgedragen aan de verergering van de klachten van de werkneemster, oordeelde de rechter dat de werkgever verantwoordelijk was voor de door de werkneemster geleden en nog te lijden schade als gevolg van de schending van de zorgplicht.

Deze zaak benadrukt nog maar eens het belang van zorgvuldige nazorg na incidenten op de werkvloer. Werkgevers hebben niet alleen de plicht om een veilige werkomgeving te bieden, maar dienen ook actief te reageren wanneer een werknemer te maken krijgt met werkgerelateerde stress of agressie. De impact van het niet naleven van deze zorgplicht kan verregaande gevolgen hebben, zowel voor de gezondheid van de betreffende werknemer als voor de aansprakelijkheid van de werkgever. Voor de werkgevers is de onderhavige uitspraak een duidelijke waarschuwing: protocollen zijn er niet voor niets en rechters houden u eraan!

Arvid Munsters

Advocaat

AdvocaatNeem contact op