Het Europees Hof van Justitie heeft in een recent arrest nieuw leven geblazen in de pre-pack, een manier om een doorstart in faillissement voor te bereiden. Lange tijd leek het erop dat de pre-pack ten dode was opgeschreven. Een voorstel om de pre-pack vast te leggen in de wet wordt al sinds 2016 aangehouden. Met het recente arrest van het Europees Hof van Justitie lijkt dat definitief te zijn veranderd. Waar gaat het precies over?
De pre-pack is in Nederland een uit de rechtspraak volgende praktijk die tot doel heeft om de liquidatie van een draaiende onderneming makkelijker te maken. Een noodlijdende onderneming kan de rechtbank verzoeken om voorafgaand aan het daadwerkelijke faillissement alvast een beoogd curator en een beoogd rechter-commissaris te benoemen. De beoogd curator zal proberen om de verkoop van (een deel van) de onderneming zo goed mogelijk voor te bereiden. Als het faillissement daadwerkelijk een feit is, zijn alle voorbereidingen getroffen om de activa zo snel mogelijk te verkopen of de activiteiten zo snel mogelijk door te starten in een nieuwe onderneming.
Heiploeg
De pre-pack is ook gebruikt voorafgaand aan het faillissement van het Heiploeg-concern, dat zich met name richtte op de garnalenpellerij. Heiploeg leed in 2011 en 2012 grote verliezen. Nadat aan Heiploeg in 2013 ook een hoge boete was opgelegd, werd in 2013 een pre-pack voorbereid. De rechtbank benoemde begin 2014 twee beoogd curatoren en een beoogd rechter-commissaris. Niet veel later werd Heiploeg failliet verklaard. Rond datzelfde moment zijn er twee nieuwe Heiploeg-vennootschappen opgericht (“Heiploeg-nieuw”). Nadat de beoogd curatoren door het faillissement curatoren zijn geworden, is het merendeel van de bedrijfsactiviteiten van Heiploeg en tweederde van de werknemers overgenomen door Heiploeg-nieuw. Bij Heiploeg-nieuw verrichtten die werknemers dezelfde werkzaamheden, maar tegen minder gunstige arbeidsvoorwaarden.
FNV
FNV is een procedure gestart, waarin centraal stond dat de werknemers van Heiploeg-nieuw aanspraak moesten kunnen maken op dezelfde arbeidsvoorwaarden, omdat zij dezelfde werkzaamheden verrichten. Volgens FNV was er sprake van overgang van onderneming. In dat geval moet de nieuwe werkgever de arbeidsvoorwaarden van de vorige werkgever overnemen. Van de regels van overgang van onderneming kan volgens de Europese regelgeving alleen worden afgeweken als de vervreemder verwikkeld is in een faillissementsprocedure, als die procedure is ingeleid met het oog op liquidatie van het vermogen en als die procedure onder toezicht staat van een bevoegde overheidsinstantie.
Hoge Raad
De procedure die FNV is gestart heeft ertoe geleid dat de Hoge Raad over de laatste twee vereisten prejudiciële vragen heeft gesteld aan het Europese Hof van Justitie. Het Hof vindt dat de pre-pack gericht is op de liquidatie van het vermogen. Het doel is immers om een zo hoog mogelijke opbrengst te realiseren voor de gezamenlijke schuldeisers en werkgelegenheid te behouden. Over het vereiste overheidstoezicht overweegt het Hof dat de beoogd curator en de beoogd rechter-commissaris moeten handelen binnen een specifieke taakomschrijving van de rechtbank. Na het daadwerkelijke faillissement kunnen die curator en de rechter-commissaris de voorbereide overgang ook afkeuren als dat niet in het belang is van de schuldeisers. Wel overweegt het Hof dat de pre-pack wettelijk moet worden vastgelegd
Kortom, dat de werknemers van Heiploeg-nieuw mindere arbeidsvoorwaarden hebben, is niet in strijd met de regels van overgang van onderneming. Deze uitspraak betekent ook dat de wetgever aan zet is om de pre-pack procedure in de wet te verankeren. De pre-pack als middel voor herstructurering lijkt dus zijn comeback te kunnen maken.
Wilt u meer weten over dit onderwerp, dan kunt u contact opnemen met Niek van Barschot van de sectie Herstructurering & Insolventie.
Juridisch advies is altijd maatwerk. Deze blog bevat algemene informatie. Hoewel het artikel met veel aandacht en zorgvuldigheid is geschreven, is het verstandig om in een voorkomend geval altijd deskundig juridisch advies in te winnen. (Lees onze disclaimer).
